Ζωή - Έτυχε ή πέτυχε;

ΖΩΗ

ΕΤΥΧΕ Ή ΠΕΤΥΧΕ;

Η προέλευση της ζωής είναι ένα αίνιγμα που ανέκαθεν απασχολούσε τους ανθρώπους. Σήμερα, βέβαια, δε φαίνεται να τους απασχολεί και πολύ, αφού η επιστήμη έχει προσφέρει τις απαντήσεις – ή έτσι νομίζει, τουλάχιστον. Γιατί η επίσημη επιστημονική άποψη είναι πως η ζωή δημιουργήθηκε τυχαία...

Η επίσημη επιστημονική θεωρία που εξηγεί τη ζωή στον πλανήτη μας είναι η θεωρία της εξέλιξης. Λέει πως τα έμβια όντα, καθώς ανέπτυσαν τυχαία κάποια χαρακτηριστικά, κρατούσαν εκείνα που τους επέτρεπαν να επιβιώνουν καλύτερα στο περιβάλλον τους, μεταφέροντάς τα στις επόμενες γενιές, ενώ πετούσαν εκείνα που δε διευκόλυναν την επιβίωσή τους. Τα δε ζώα που δεν προσαρμόστηκαν στο περιβάλλον τους εξαφανίστηκαν. Στη θεωρία αυτή έρχεται να αντιταχθεί η θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού (intelligent design), η άποψη, δηλαδή, ότι πίσω από κάποια χαρακτηριστικά του σύμπαντος και των έμβιων όντων κρύβεται κάποιο νοήμων αίτιο. Ο ευφυής σχεδιασμός απορρίπτεται γενικά από την επιστημονική κοινότητα, αν και δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που τείνουν προς αυτή την άποψη, ενώ βρίσκουν εσφαλμένη ή ελλιπή τη θεωρία της εξέλιξης και την άποψη ότι όλα δημιουργήθηκαν τυχαία. 

Τι είναι “ζωή”;

Μπορεί η επιστήμη να δώσει την απάντηση; Εξ ορισμού, η επιστήμη ασχολείται με παρατηρήσιμα μεγέθη, με τον υλικό κόσμο και μόνο. Αυτό δε θα ήταν κακό αν αναγνώριζε την αδυναμία της να εξηγήσει τα πάντα με τα μόρια και δεχόταν πως υπάρχει και κάτι άλλο πέρα από την ύλη, το οποίο θα πρέπει επίσης να μελετηθεί αν θέλουμε να φτάσουμε σε κάποιο βαθμό αλήθειας. Αντιθέτως, σε μια προσπάθεια να απαντήσει σε όλα, ακόμη κι αν εμφανώς δεν μπορεί, η σύγχρονη επιστήμη ισχυρίζεται πως μόνο η ύλη υπάρχει. Αναζητά την ευφυία μέσα στα γονίδια, λες και η ευφυία μπορεί να εξαρτάται από το συνδυασμό μορίων αζώτου και υδρογόνου ή οτιδήποτε άλλο τέλος πάντων συνιστά το DNA μας. Σύμφωνα με την επιστήμη, η ζωή, η ευφυία, τα αισθήματα, τα ιδανικά, η περίεργη νοσταλγία όταν ατενίζουμε τα άστρα, όλα είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης των μορίων μας... Κρίμα. Γιατί οι επιστήμονες όφειλαν πολύ περισσότερο από τους “κοινούς θνητούς” να μην επιτρέπουν κανένα εμπόδιο στη σκέψη τους.

Άνθρωπος και ηλεκτρονικός υπολογιστής: ένας παραλληλισμός

Ειδικά η προσπάθεια να εξηγήσουμε τον άνθρωπο με υλικούς όρους και μόνο καταλήγει σε παταγώδη αποτυχία. Σύμφωνα με την κλασική βιολογία, ο άνθρωπος είναι ένας εξαιρετικά σύνθετος ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος (α) δημιουργήθηκε τυχαία και (β) λειτουργεί χωρίς ρεύμα και μάλιστα χωρίς χρήστη! Ας εξετάσουμε αυτό τον παραλογισμό – με συγχωρείτε, τον παραλληλισμό ήθελα να πω... Το σώμα του ανθρώπου είναι κάτι σαν το υλικό του υπολογιστή (hardware), τα γονίδια περιέχουν τα προγράμματα και ο εγκέφαλος είναι ο επεξεργαστής. Τι θα αντιστοιχούσε στο ρεύμα ή τις μπαταρίες του υπολογιστή μας; Εδώ είναι το πρώτο κενό της υλιστικής επιστήμης. Για να εξηγήσουμε τη ζωή, θα χρειαστεί να υποθέσουμε ότι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν κάποιου είδους “μπαταρίες”, τις οποίες θα μπορούσαμε να ονομάσουμε “ζωτική ενέργεια”. Θεωρούμε λοιπόν ότι η ζωτική ενέργεια διαφοροποιεί το έμψυχο από το άψυχο, και υπάρχει σε κάθε ζωντανό οργανισμό, από τα φυτά ως τον άνθρωπο. Η ζωτική αυτή ενέργεια δεν είναι μετρήσιμη. Ίσως να διαθέτει κάποιο μήκος κύματος που δεν είναι δυνατόν να μετρηθεί με τα επιστημονικά όργανα, ίσως να είναι κάτι καθαρά άυλο. Αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν υπάρχει.

Ας έρθουμε τώρα στο χρήστη, στο μεγάλο παράγοντα της ευφυούς ζωής. Όταν περπατάτε, ποιος είναι αυτός που κινεί τα πόδια σας; Είναι μήπως οι μυς ή ο εγκέφαλος; Όχι, βέβαια! Οι μυς και ο εγκέφαλος εκτελούν απλώς την εντολή σας. Κι αυτό είναι το δεύτερο σοβαρό κενό της θεωρίας της εξέλιξης: Αγνοεί εντελώς το χρήστη, την πνευματική οντότητα που δίνει τις εντολές στον εγκέφαλο. Ορίστε ένα τρανταχτό παράδειγμα: Πόσο μοιάζει το DNA του ανθρώπου με εκείνο του πιθήκου; Κατά 98,6% είναι ίδια! Πόσο διαφέρει ο άνθρωπος από τον πίθηκο; Όχι κατά 1,4%. Η διαφορά τους είναι ασύλληπτη, γιατί δεν οφείλεται στο DNA, αλλά στο χρήστη. Κι αυτό δε χρειαζόμαστε μικροσκόπιο για να το παρατηρήσουμε...

Αυτό σημαίνει πως τα ζώα δεν έχουν “χρήστη”; Ίσως να είναι κι έτσι, εξάλλου τα ζώα αντλούν όλη τους τη γνώση από το ένστικτό τους, τη μνήμη που έχει αποτυπωθεί στα κύτταρά τους, και είναι λίγα αυτά που μπορούν να μάθουν. Στην αναλογία με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν προγραμματιστεί από πριν, οπότε χρειάζονται μικρή ή καθόλου επέμβαση από το χρήστη, κι αν υπάρχει χρήστης σίγουρα δε χρειάζεται να έχει ιδιαίτερη κατάρτιση. Ο άνθρωπος, αντιθέτως, δε γνωρίζει τίποτε όταν γεννιέται. Στον πλανήτη μας, μόνο ο άνθρωπος είναι ικανός για γνώση. Αυτό δε σημαίνει ότι μόνο το ανθρώπινο σώμα είναι κατάλληλο για χρήση από μια πνευματική οντότητα. Φαίνεται πως στη γη, ωστόσο, μόνο ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι αρκετά εξελιγμένος ώστε να μπορεί μια πνευματική οντότητα να “εκφράζεται” μέσα από αυτόν.

Ποιος ή τι είναι ο χρήστης, ποιοι είμαστε εμείς, με λίγα λόγια, είναι ένα μεγάλο μυστήριο που μένει να ανακαλύψουμε. Όπως και το ποιος ή τι είναι ο δημιουργός. Τότε, όμως, ίσως το παιχνίδι να φτάσει στο τέλος του, και μαζί με την άγνοια και τα προβλήματα να τελειώσει κι όλη η διασκέδαση. Ίσως το μυστήριο πρέπει να συνεχίσει σε ένα βαθμό να υπάρχει για να έχει κάποιο ενδιαφέρον η ζωή μας. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι θα πρέπει να ξεχάσουμε κάθε αλήθεια, γιατί τότε θα είμαστε έρμαια σ' αυτό το παιχνίδι, που μόνο διασκεδαστικό δε θα είναι.